Grzybica skóry głowy | Leczenie, objawy i porady!

15 stycznia, 2024

Grzybica owłosionej skóry głowy, znana również jako tinea capitis, to zakaźna infekcja skóry głowy, która jest wywoływana przez grzyby – dermatofity. Przyczyną są różnego rodzaju chorobotwórcze grzyby z rodzaju Microsporum oraz Trichophyton. Grzyby rozwijają się w warunkach sprzyjających, takich jak osłabienie odporności organizmu, uszkodzenia naskórka skóry głowy lub obecność aktywnych chorób autoimmunologicznych.

Grzybica skóry głowy - przyczyny

Grzybica skóry głowy jest wynikiem działania dermatofitów, czyli grzybów, które zazwyczaj znajdują się na skórze, włosach oraz paznokciach. Przeniesienie infekcji może nastąpić w wyniku kontaktu z osobą lub zwierzęciem zakażonym tymi grzybami. Warto pamiętać, że zarodniki grzybów mogą znajdować się na przedmiotach codziennego użytku, takich jak ręczniki, szczotki do włosów czy pościel, co znacząco zwiększa ryzyko zakażenia. Pamiętać należy, że kontakt z zakażoną osobą lub zwierzęciem nie gwarantuje u nas wystąpienia choroby. Ryzyko zachorowania na grzybicę skóry głowy wzrasta szczególnie w przypadku osłabienia organizmu, co może wynikać między innymi z infekcji wirusowej, długotrwałego stosowania antybiotyków, nieodpowiedniej higieny skóry głowy oraz diety. Ryzyko zachorowania może pojawić się również podczas ciąży, a także podczas chorób układu odpornościowego, takich jak AIDS czy białaczka.

Objawy i rodzaje grzybicy owłosionej skóry głowy

Grzybica owłosionej skóry głowy może przyjmować różne postacie, z którymi wiążą się różne objawy. Rozróżniamy trzy główne formy grzybicy: woszczynową, drobnozarodnikową oraz strzygącą.

Grzybica woszczynowa

Grzybica woszczynowa objawia się głównie u dorosłych w następujący sposób:

Zaczerwienienie skóry głowy
Stan zapalny skóry
W obszarze stanu zapalnego może wystąpić trwała utrata włosów
Po zakończonym leczeniu mogą pozostać blizny

Grzybica strzygąca

Grzybica strzygąca skóry głowy występuje najczęściej u dzieci, a włosy zwykle odrastają po wyleczeniu. W przypadku grzybicy strzygącej choroba ustępuje samoistnie, zwłaszcza w okresie dojrzewania. Objawia się w następujący sposób:

Występuje wiele zmian skórnych
Obserwuje się złuszczanie naskórka i zaczerwienienie
Grzybica ma tendencję do trwania przez wiele lat.

Grzybica drobnozarodnikowa

Grzybica drobnozarodnikowa ma podobne objawy do grzybicy strzygącej, różni się jednak obecnością widocznych zarodników na zewnętrznej powierzchni włosów w postaci białych, drobnych ziarenek.

Odzwierzęca grzybica

Istnieje także odzwierzęca postać grzybicy skóry głowy, która jest spowodowana przez grzyby zoofilne. W przypadku tego rodzaju grzybicy objawy mogą ustąpić samoistnie, a włosy w miejscach zakażenia mogą ponownie odrastać.
Odzwierzęca grzybica skóry głowy charakteryzuje:

Ostrym przebiegiem
Naciekami zapalnymi ze zmianami ropnymi
Brakiem blizn po zakończonym leczeniu
Występowaniem na owłosionej skórze głowy u dzieci
Występowaniem na owłosionej skórze głowy oraz brody u dorosłych

Sposoby leczenia grzybicy skóry głowy

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów na skórze głowy należy jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą trychologiem. Trafna diagnoza oraz szybkie wdrożenie leczenia grzybicy owłosionej skóry głowy mogą pomóc uniknąć poważnych powikłań, takich jak stan zapalny skóry czy gorączka. W większości przypadków leczenie grzybicy skóry głowy polega na stosowaniu specjalnych szamponów zawierających substancje aktywne, takie jak ketokonazol. Przeciwzapalne i przeciwgrzybicze właściwości szamponów, są skutecznym sposobem na walkę z infekcją. Zazwyczaj zaleca się stosowanie takiego szamponu 2-3 razy w tygodniu przez kilka miesięcy, co pomaga w eliminacji nieprzyjemnych objawów i minimalizacji ryzyka powikłań. W sytuacjach, gdy zmiany są szczególnie nasilone, może być konieczne zastosowanie leków doustnych, takich jak gryzeofulwina. Leczenie gryzeofulwiną może wiązać się z pewnymi skutkami ubocznymi, takimi jak zaburzenia pracy wątroby, problemy żołądkowo-jelitowe czy miejscowe reakcje skórne. Dlatego specjaliści zalecają stosowanie ten rodzaj leków tylko w przypadkach wyjątkowo trudnych infekcji skóry głowy. Warto podkreślić, że objawy grzybicy skóry głowy mogą przypominać symptomy innych schorzeń skórnych, takich jak łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry, łupież czy łysienie plackowate. Dlatego istotne jest, aby ostateczną diagnozę postawił specjalista.

Zasady postępowania z grzybicą owłosionej skóry głowy

Trycholog podczas wizyty może pobrać z owłosionej skóry głowy próbki włosów z obszarów dotkniętych zmianami, by dokładniej ocenić stan skóry. Te próbki mogą być poddane badaniom mikroskopowym, co pozwoli na dokładne określenie rodzaju grzybów odpowiedzialnych za infekcję.

Pamiętaj:

Nie należy dzielić się ręcznikami, szczotkami do włosów oraz innymi przedmiotami osobistymi z osobami, które są lub były zakażone grzybicą skóry głowy.
Należy unikać kontaktu ze zwierzętami, które mogą być nosicielami grzybów, takimi jak bezdomne psy i koty.
Staranie myć i suszenie włosów oraz skóry głowy jest ważne, aby utrzymać higienę i ograniczyć ryzyko zakażenia.
W okresie, gdy grzybica jest bardziej powszechna, unikać długotrwałego noszenia nakryć głowy może pomóc utrzymać skórę głowy suchą i zapobiec rozwojowi infekcji.
Wzmocnienie ogólnego stanu zdrowia i odporności organizmu może pomóc w zapobieganiu infekcjom grzybiczym. Zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i unikanie stresu mogą pomóc w utrzymaniu silnej odporności.

Jeśli pojawią się niepokojące objawy, takie jak swędzenie, łuszczenie się skóry głowy, zaczerwienienie lub utrata włosów, ważne jest, aby natychmiast skonsultować się z trychologiem. Specjalista przeprowadzi badanie, postawi diagnozę i zaleci odpowiednie leczenie. W większości przypadków skuteczne są szampony i leki przeciwgrzybicze. Po zakończonym leczeniu konieczne jest również dokładne oczyszczenie przedmiotów osobistych, które miały kontakt z owłosioną skórą głowy, aby uniknąć ponownego zakażenia.