Trichodynia — czym jest i jak sobie z nią radzić?

30 czerwca, 2025

Współczesna trychologia coraz częściej identyfikuje dolegliwości, które jeszcze dekadę temu pozostawały w cieniu. Jedną z nich jest trichodynia – tajemniczy i uciążliwy ból skóry głowy, który potrafi znacząco obniżyć komfort życia. Mimo że nie zawsze idzie w parze z widocznymi objawami, jej wpływ psychiczny i fizyczny na osobę może być ogromny. W dzisiejszym artykule przedstawimy, czym dokładnie jest trichodynia i jak skutecznie sobie z nią radzić?

Czym jest trichodynia?

Trichodynia to ból skóry głowy, który najczęściej objawia się jako pieczenie, mrowienie, napięcie lub nadwrażliwość. Charakterystyczne jest to, że dyskomfort pojawia się zwłaszcza przy dotykaniu lub czesaniu włosów – klienci opisują uczucie, jakby „włosy bolały” lub „każdy włos waży tonę”. W odróżnieniu od wielu innych schorzeń skóry głowy trichodynia nie zawsze wiąże się z widocznymi zmianami trychologicznymi – skóra może wyglądać zupełnie zdrowo. Często współwystępuje z nadmiernym wypadaniem włosów (telogenowym lub androgenowym), ale może też występować samodzielnie.

Główne przyczyny trichodynii

Trichodynia nie jest chorobą samą w sobie, lecz objawem wtórnym wynikającym z różnych czynników:

Stres i zaburzenia psychiczne

Uważa się, że trichodynia ma silne podłoże psychiczne. Osoby cierpiące na depresję, zaburzenia lękowe lub mające dużo stresu są bardziej podatne na odczuwanie bólu skóry głowy.

Stany zapalne i mikrourazy

Nawet jeśli są niewidoczne gołym okiem, mikrourazy naskórka lub stany zapalne mieszków włosowych mogą prowadzić do podrażnień i nadwrażliwości.

Zaburzenia ukrwienia skóry głowy

Osłabione mikrokrążenie może skutkować niedotlenieniem tkanek, co prowadzi do uczucia napięcia i bólu.

Nadmierna stylizacja i pielęgnacja

Zbyt częste farbowanie, stosowanie nieodpowiednich szamponów czy naciąganie włosów przy wiązaniu może przyczyniać się do powstawania dolegliwości bólowych.

Diagnostyka – jak rozpoznać trichodynię?

Rozpoznanie trichodynii bywa wyzwaniem, ponieważ jej objawy są subiektywne i nie zawsze towarzyszą im widoczne zmiany skórne. Z tego względu kluczową rolę odgrywa dokładny wywiad trychologiczny oraz wykluczenie innych chorób skóry głowy.

Szczegółowy wywiad z klientem

Pierwszym krokiem diagnostycznym jest dokładna rozmowa z klientem. Trycholog zapyta między innymi o charakter bólu (czy to pieczenie, kłucie, napięcie, świąd), lokalizację objawów (czy ból dotyczy całej głowy, tylko jednej partii, np. czubka lub potylicy), czas trwania i częstotliwość dolegliwości, powiązanie z wypadaniem włosów, czynniki nasilające (stres, mycie, czesanie, stylizacja), stosowane produkty do pielęgnacji i zabiegi fryzjerskie, tryb życia, poziom stresu, jakość snu i ogólny stan zdrowia psychicznego. Często już na tym etapie można wstępnie podejrzewać trichodynię, zwłaszcza jeśli pacjent zgłasza nadwrażliwość skóry głowy przy braku objawów zapalnych.

Trichoskopia – „RTG” skóry głowy

Trichoskopia, to metoda badania, która polega na użyciu specjalistycznego urządzenia – trichoskopu. Więcej o badaniu Trichoskopowym dowiesz się w artykule – Badanie trichoskopowe – Na czym polega? Badanie Trichoskopem pozwala obejrzeć i sprawdzić: mieszki włosowe, naczynia krwionośne, ewentualne stany zapalne lub podrażnienia, cechy łysienia (np. androgenowego, telogenowego), obecność sebum lub innych nieprawidłowości. W przypadku trichodynii obraz może być prawidłowy lub subtelnie zmieniony, co dodatkowo potwierdza diagnozę.

Badania laboratoryjne

Aby wykluczyć choroby ogólnoustrojowe lub niedobory, specjalista może zlecić: morfologię krwi, poziom witaminy D3, hormony tarczycy (TSH, FT3, FT4), poziom cynku, żelaza, witaminy B12, badania hormonalne szczególnie u kobiet: androgeny, estrogeny, prolaktyna. Celem tych badań jest sprawdzenie, czy ból skóry głowy nie jest objawem innego problemu zdrowotnego, np. niedoborów pokarmowych czy zaburzeń hormonalnych.

Ocena psychologiczna klienta

W wielu przypadkach trichodynia współwystępuje z przewlekłym stresem, depresją, zaburzeniami lękowymi. Warto więc w niektórych sytuacjach skierować osobę na konsultację psychologiczną lub psychiatryczną, zwłaszcza jeśli objawy mają charakter przewlekły, a leczenie fizyczne nie przynosi oczekiwanych rezultatów.

Dziennik objawów

Cennym narzędziem może być dziennik prowadzony przez klienta, w którym zapisuje: kiedy pojawia się ból, co go poprzedza, co przynosi ulgę, czy towarzyszy mu wypadanie włosów. Taka obserwacja ułatwia lekarzowi zrozumienie kontekstu i potencjalnych czynników wyzwalających objawy.

Jak skutecznie leczyć trichodynię?

Leczenie trichodynii wymaga wielopłaszczyznowego podejścia, ponieważ jej przyczyny mogą być zarówno fizjologiczne, jak i psychiczne. Nie istnieje jeden „złoty środek”, dlatego najlepsze efekty uzyskuje się przez połączenie kilku strategii terapeutycznych, dostosowanych indywidualnie do potrzeb klienta.

Leczenie farmakologiczne

W przypadkach, gdy objawy są nasilone lub długotrwałe, specjalista może zaproponować terapię farmakologiczną. Leki przeciwbólowe – łagodzą chwilowe dolegliwości, choć nie rozwiązują problemu u podstaw. Leki przeciwlękowe lub stabilizujące nastrój, pomocne w przypadkach, gdy trichodynia ma związek z napięciem psychicznym, stresem lub depresją. Miejscowe preparaty łagodzące (np. zawierające aloes) – redukują uczucie napięcia skóry i poprawiają komfort. Wszystkie leki powinny być stosowane pod kontrolą specjalisty, najlepiej trychologa lub psychiatry.

Psychoterapia i redukcja stresu

Silny związek trichodynii z napięciem nerwowym sprawia, że wsparcie psychiczne i zarządzanie stresem są niezbędnymi elementami leczenia.

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – pomaga zidentyfikować i zmienić szkodliwe schematy myślenia, które mogą nasilać objawy.
Techniki relaksacyjne – np. medytacja, ćwiczenia oddechowe.
Aktywność fizyczna – regularny ruch pomaga obniżyć poziom kortyzolu i poprawić nastrój.

Odpowiednia pielęgnacja skóry głowy

Skóra objęta trichodynią bywa wrażliwa, dlatego warto wdrożyć delikatną i przemyślaną rutynę pielęgnacyjną. Unikaj szamponów z siarczanami i sztucznymi zapachami. Wybieraj łagodne preparaty trychologiczne, zawierające:

pantenol (łagodzi),
alantoinę (redukuje podrażnienie),
niacynamid (działa przeciwzapalnie),
mentol (działa chłodząco i przynosi ulgę).

Nie stosuj zbyt gorącej wody – wysoka temperatura może pogłębiać podrażnienie. Unikaj zbyt mocnego tarcia ręcznikiem i agresywnego szczotkowania, a także zrezygnuj z upinania włosów w zbyt ciasne fryzury.

Profesjonalne zabiegi trychologiczne

W gabinecie trychologicznym dostępne są zabiegi, które poprawiają mikrokrążenie, nawilżenie i funkcję skóry głowy: infuzja tlenowa, masaż skóry głowy, mezoterapia mikroigłowa, terapia laserowa. Ważne, by zabiegi były dobrane indywidualnie – nie każda osoba reaguje odpowiednio na te same metody.

Dieta i suplementacja

Choć nie ma jednej „diety przeciwtrichodyniowej”, odpowiednie żywienie wspiera funkcjonowanie układu nerwowego i odpornościowego. Włącz do diety kwasy omega-3 (ryby morskie, siemię lniane, orzechy), witaminę D3, B12, żelazo i cynk, produkty bogate w magnez (np. banany, kakao, pestki dyni), warzywa i owoce. Jeśli występują niedobory – warto rozważyć suplementację, po wcześniejszym oznaczeniu poziomu witamin i minerałów we krwi.